Od autora

Pierwsze słowa powieści "Jak Pancerz"  zapisałem zimą 2015 roku. Ostatnie jesienią roku 2020. Pierwsze poprzedziło kilkuletnie, amatorskie zgłębianie historii Polski i Podola XVI wieku. Ostatnie rozpoczęły dwuletnią "kwarantannę" rękopisu w szufladzie. Po nabraniu dystansu do wykonanej pracy i zebraniu cennych uwag, przyszedł czas na przebudowę powieści do stanu obecnego. Czy ostatecznego? Myślę, że nie. Redaktorzy potencjalnego wydawcy, zawodowcy i praktycy, z pewnością mieliby jeszcze wiele uwag, być może nawet fundamentalnych.

Dlaczego XVI wiek? Wydał mi się najmniej mi znanym. Z podręczników pamiętałem ryciny portretów Reya, Frycza i Kochanowskiego. Znałem królów Zygmuntów, Bonę i Batorego. Pamiętałem o "Hołdzie Pruskim" dzięki Matejce i chyba niewiele więcej. A przecież to Renesans, reformacja i kontr-. Zacząłem więc czytać i tak "wypłynęło" Podole, o którym, jak dziś stwierdzam, nie wiedziałem prawie nic. Okazało się, że jest całkiem sporo łatwo dostępnych materiałów, książek i opracowań, niosących w sobie ogromną ilość cennej, ginącej i powszechnie nieznanej wiedzy. Wiedzy o Polsce, naszej historii i kulturze. Wiedzy czysto kronikarskiej, ale także socjologicznej, kulturowej czy językowej. Wiedzy wartej propagowania, choćby i jedynie w formie powieści historycznej.

Decydującym bodźcem do rozpoczęcia prac nad powieścią, był fenomen stolicy Podola, Kamieńca Podolskiego. To tu, na niezbyt dużej powierzchni zakola rzeki "Smotrycz", przez ponad dwieście lat (1430-1648), trzy żywioły narodowe, wierne trzem odrębnym wyznaniom chrześcijańskim, tworzyły jedną społeczność, wspólnotę opartą na szacunku do odmienności sąsiadów. Dzieliły między siebie dzielnice, rynki, ratusze i miejsca kultu, ale również mury miejskie i bastiony do obrony podczas oblężenia, gdy najeźdźca zagrażał. Czy znany jest komuś podobny, współczesny przykład współistnienia? Ja takiego nie znajduję.